“De mensen die ons contacteren, zagen afgelopen zondag (na de dodelijke vliegtuigcrash in Ethiopië, nvdr.) hun angstgevoelens bevestigd worden”, zegt de Nederlandse piloot Kelly Otte, lid van Onbezorgd Vliegen, dat cursussen tegen vliegangst aanbiedt. “Zie je wel dat ik gelijk had, zie je wel dat het gevaarlijk is. Het feit dat er twee crashes zo kort na elkaar gebeuren en dan nog telkens met hetzelfde type vliegtuig, zet de mensen aan het denken: hoe zit dat met die andere Boeings, die andere vliegtuigen?”

Stel je vlucht niet uit

Accepteer je angst

Wil je echt van je angst afraken, dan is het volgens Vanden Bilcke belangrijk dat je leert loslaten. “Probeer de angstige gedachten niet weg te duwen, maar laat ze toe, aanvaard dat je geen controle meer hebt, zie je gevoelens onder ogen en probeer er gewoon aan te worden. Je kan ook niet angstig blijven. Angst kost energie. Je lichaam draait op hoog toerental en kan dat niet blijven volhouden. Na een tijdje ebt het gevoel weg. Dat moet je beseffen. Leer het accepteren. Je gaat niet dood van angst.”

Loslaten betekent het volgende: niet telkens een zitje op het gangpad of achteraan het vliegtuig boeken, “omdat je dan sneller uit het vliegtuig kan of meer kans hebt om te overleven”; niet voortdurend naar de stewardessen kijken “omdat hun blik een ramp kan voorspellen”; niet focussen op de lampjes die aanknipperen “want rood licht kan nooit goed zijn”; niet bij elk geluid opspringen…

Praat met je buur

Het klinkt makkelijk, maar dat is het niet. Zeker niet als je tilt slaat op de luchthaven of in het vliegtuig. “Het slechtste wat je dan kan doen, is je afsluiten van de buitenwereld. Laat me maar even gerust. Zeg dat niet, want dan kom je in je eigen cocon van angst terecht”, zegt Otte. “Sla een praatje met je buur, lees een boek, luister wat muziek, kijk naar een film, loop eens rond op het vliegtuig, ga naar het toilet… Doe alles wat je gedachten even weghaalt uit je spiraal van angst. Het is ook altijd een goed idee om het cabinepersoneel in te lichten over je angst. Zij zijn erin getraind om je gerust te stellen.”

Doe spier- ademhalingsoefeningen

Nog nuttig om je op het vliegtuig zelf te ontspannen: spier- en ademhalingsoefeningen. “Als je bang bent, maakt je lichaam adrenaline aan. Dat kan leiden tot spierspanning, onrustige ademhaling, hartkloppingen… Voel je alles verkrampen, span dan alle spieren die je hebt – benen, buik, vuisten, nek… – allemaal tegelijk op en laat na enkele seconden weer los. Herhaal dat een paar keer. Voor een goede ademhalingsoefening ga je rechtop zitten in je stoel, met je voeten goed op de grond en je handen op je buik. Adem diep in, houd even vast en adem dan heel zachtjes weer uit, zodat je met je handen goed voelt dat je buik beweegt. Ook dat herhaal je best drie à vier keer.”

Slecht idee: alcohol en pillen

Mensen met vliegangst durven zich ook al eens moed in te drinken. Of nemen voor de vlucht een kalmeerpil in. “Zeer slecht idee”, zegt Otte. “Alcohol en cafeïne maken je nog scherper en zorgen ervoor dat je hartslag en spierspanning de hoogte ingaan. Terwijl je net wat meer meegaand wil worden. Kalmeerpillen geven je misschien even een gerust gevoel, maar bij een volgende vlucht zal je evenveel schrik hebben. En je kan toch niet je hele leven pillen blijven slikken?”

Turbulentie is niet gevaarlijk

Tot slot: turbulentie. Het is en blijft een van de grootste angstfactoren op het vliegtuig. “Terwijl het absoluut niet gevaarlijk is”, aldus Vanden Bilcke. “Zeer oncomfortabel, dat wel. Maar niet gevaarlijk. Belangrijk is om zelf mee te gaan met de bewegingen van het vliegtuig. Vergelijk het met fietsen over kasseien. Je zet jezelf dan niet schrap, maar rijdt losjes, zodat je de klappen minder voelt.”