Franco Pizarro kijkt ons vanaf zijn paard op de sokkel van het plein van Trujillo, meewarig aan. Of we wel weten dat wij in de Extramadura zijn, waar de leefomstandigheden extrema dura – hard zijn.
Extremadura ligt centraal in Spanje en grenst aan Portugal.

Pizarro, een conquistador uit de 16^e eeuw trok op avontuur, huwde een Incaprinses en verwierf zo de controle over het huidige Peru. De palacio’s en kerken op de Plaza Mayor van zijn geboortestad Trujillo werden met de zilverschat van de Inca’s gebouwd.

Trujillo is één van de eerste stadjes langs de bijna lege A5 Madrid-Lissabon en een uitstekende uitvalsbasis om de Extramadura te ontdekken. De Plaza Mayor heeft met zijn statige panden, paleizen en brede trappen iets van een toneeldecor, met op de voorgrond het metershoge ruiterstandbeeld van Pizarro.

Arcades, nissen, wapenschilden en borstbeelden vertellen het verhaal van de conquistadores en hun verre veroveringen. Het stadje staat met stip op de Unesco werelderfgoedlijst. Toch zie je er nauwelijks toeristen.

Ooievaars zijn er te over. Op torenspitsen, kantelen en daklijsten hebben ze nesten gebouwd. Hun geklepper klinkt ijl in de zomerse hitte. De jonge vogels staan al stevig op hun poten en strekken de veren.

Aarzelend slaan ze hun vleugels open, springen even omhoog en komen even later klapwiekend weer neer. Nog even en ze zweven hun ouders achterna in duikvlucht langs de kantelen. Het castillo op de granietrots torent hoog boven het stadje uit.

Van op de kantelen heb je een weids uitzicht op dorre glooiende vlaktes, bezaaid met kurk- en steeneiken, donkere bergen op de achtergrond. Geel, groen en zwart, dat zijn de kleuren van de Extremadura.

Zwart is ook de kledij van de oudere vrouwen in charmante bergdorpjes met tot de verbeelding sprekende namen als Garganta de la Olla, Jaraiz de la Vera of Cuacos de Yusta, waar keizer Karel zijn laatste dagen sleet.

In het onooglijke Guadalupe is het Monasterio met kantelen en torens groter dan het dorp waarin het gevestigd is. De zwarte madonna heerst er. Op de plaza voor het klooster staat de doopvont waar inboorlingen werden gedoopt die Columbus naar Spanje meebracht.

Het ‘Real Monasterio de Santa Maria de Guadalupe’ is een echte schatkamer van religieuze maar ook van profane kunst. Na de rondleiding, verplicht met gids, wacht bij een smalle gang een monnik die ons naar de ‘Camarin’ leidt, de schatkamer met het beeld van de Virgen nera getooid met niet minder dan 30.000 edelstenen.

Religie speelt nog een rol in dit deel van Spanje. In Caceres, met zijn opvallend historisch centrum, zijn we getuige van de plechtige communie van de jongens en meisjes uit de buurt.

Op de ruime Plaza Mayor, tussen 12^e eeuwse Arabische muren en 16^e eeuwse paleizen met booggewelven, strooien meisjes in lange witte gewaden rozenblaadjes voor de processie met het rijk versierde zilveren reliekschrijn van de plaatselijke heilige. Vrouwen dragen de traditionele mantilla, bejaarden knielen.

Een andere belangrijke stad in de regio is Merida. Deze stad heeft een heel lange geschiedenis. Getuigen hiervan zijn de talrijke Romeinse gebouwen die nog vrij goed bewaard zijn. Goed bewaard zijn ook de talrijke Romeinse beelden en fresco’s in het hypermoderne museum van Merida.

Nog weinig toeristen kennen de Extremadura met uitzondering van de ‘vogelaars’. In het Monfrague Parque Nacional, met de belangrijkste roofvogelkolonie van Europa, verdringen ze elkaar met kanonnen van telelenzen om toch maar niets te missen van de broedende vogels aan de rotswand Salto del Gitano.

Amper honderd meter verder scheren gieren rakelings langs je hoofd. De regio heeft ook een vogel die in heel Europa alleen in de Extremadura voorkomt: de blauwe ekster.

Het Extremadura dat de conquistadores verlieten omdat het leven er te hard was, is nu een streek die vraagt om bezocht te worden, althans voor mensen die houden van de weidsheid van de natuur, de rust en authenticiteit van de ‘Extremenos’.