Op bezoek bij Winston Churchill en Charles Darwin

De grillige heuvelrijen van de North Downs reiken van Dover tot de zuidoostelijke rand van Londen. In een wip kom je van de grootstedelijke  luchtvervuiling pardoes in frisse bosgeuren terecht.

Daar hullen de landhuizen van Churchill en Darwin  zich in weelderig groen. Deze historische figuren zijn op het eerste gezicht moeilijk te rijmen met de groene heuvels bezuiden Londen.

Maar daar zit misschien juist het geheim van hun succes: na een zoveelste hectische werkdag in Londen tot rust komen in hun tuin, in alle stilte namijmeren over de voorbije dag  en dan nieuwe ideeën laten groeien omringd door familie en…mooie bloemen.

Terwijl drukke snelwegen en spoorlijnen via slaapstad Sevenoaks hun weg zoeken naar Londen, heeft deze ongerepte countryside  goed kunnen weerstaan aan de grootstedelijke druk.

En dat is vooral te danken aan National Trust, de Britse erfgoedorganisatie die niet alleen historische gebouwen maar ook waardevolle natuur voor het nageslacht bewaart.

De stadsdrukte ontvluchtAan de zuidkant van Sevenoaks kom je tussen de huizen van Highstreet plots in een uitgestrekt parkdomein terecht.

Aan de toegangsweg naar Knole House lijkt maar geen einde te komen. De kronkelige weg klimt langs grasvelden en boomgroepen naar het grootste buitenhuis van Engeland.

Dit great house telt namelijk 365 kamers, 52 trappen en 7 binnenplaatsen, een opmerkelijke symboliek. Het gigantische bouwwerk  groeide vanaf 1456 organisch uit rond een versterkte woning.

Nu heeft het de allure van een middeleeuwse stad met een oppervlakte van bijna 2 hectare. Je merkt het al bij het naderen van de centrale ingangspoort. Die wordt geflankeerd door een aaneengesloten huizenrij met trapgevels. Daarbovenuit steken torens en tientallen schouwen in de lucht.

De eerste voorname bewoner van Knole was de aartsbisschop van Canterbury die tevens begon  met de uitbreiding van zijn residentie. Daarna was het de beurt aan Henry VIII die na zijn breuk met de katholieke kerk (1534) het bisschopshuis inpalmde en enkele vleugels bijbouwde.

Vervolgens kwam het in bezit van de Sackville-familie, die er sinds 1566 onafgebroken verblijven. Het is typisch voor de historische mentaliteit van de Engelsen dat de jongste telg van dit adellijk geslacht er nog steeds woont.

Vandaar dat van de 365 kamers er maar een 15tal opengesteld zijn voor de bezoekers. Al de interieurs lijken volgestopt met koninklijke kostbaarheden, vooral 17^de eeuwse meubelen.

Een van de Sackvilles was lange tijd Chamberlain of the Household (hoofd van de koninklijke hofhouding) en die had het privilege om het afgeschreven meubilair en andere

kameraccessoires van de koning over te nemen, inclusief meubels die het wapen van een vorige vorst droegen. Al deze origineel gebeitste tafels, kasten en bedden stonden meer dan 200j in ongebruikte kamers onder de stoflakens.

Naast deze unieke meubelcollectie zijn er talrijke staatsieportretten en enkele prachtige Vlaamse wandtapijten te bewonderen. Was  het misschien daarom dat we gratis een overzichtelijk gidsje in het Nederlands in onze handen gestopt kregen?

Terug buiten de muren is het even schrikken van de onmetelijke uitgestrektheid van Knole Park. Je komt ogen te kort om het domein te overzien. Kortgemaaide reuzegazons worden her en der bevolkt met oude bomen en…met golfspelers. Als legomannetjes zie je hen in de verte over hun balletje buigen.

Groene parels Ten oosten van Sevenoaks liggen twee sieraden te blinken in de bosrijke heuvels van de North Downs, in vogelvlucht nauwelijks 2 km van elkaar.  In dit woudgebied is National Trust heer en meester. Deze erfgoedstichting beschermt het wandel- en bosgebied van Toy’s Hill tegen menselijke verloedering. De twee parels van National Trust liggen wat onbeholpen verloren in de heuvelplooien: Chartwell, de gezinswoning van Winston Churchill  en Down House, de residentie van Charles Darwin.

Chartwell  Winston Churchill kocht dit buitenhuis in 1922 en verbleef er met zijn gezin tot aan zijn dood in 1965. De onbelemmerde vergezichten over de vallei gaven bij hem de doorslag bij de aankoop. Hij liet het huis vergroten, hielp mee de tuinen inrichten en installeerde een comfortabele tuinstoel aan de rand van zijn vijvertje.

Daar zat hij in zijn vrije momenten te schilderen en…de vissen te voederen. Toen National Trust het domein verwierf, werd de wens van lady Churchill om aan de inrichting van het huis niets te veranderen volledig gerespecteerd.

De woonruimtes  geven dan ook een realistisch, ja zelfs levendig beeld weer van hun dagelijks samenleven. In enkele minder gebruikte kamers krijg je een overzicht van de lange politieke carrière van de Britse staatsman, die actief was in twee wereldoorlogen.

Het beeld- en klankmateriaal is erg herkenbaar, alleen beseften we niet dat Churchill in 1953 de Nobelprijs litteratuur ontving voor zijn enorm oeuvre over de Tweede Wereldoorlog.

De man met de sigaar was naast politicus en auteur ook een begenadigd schilder. In een bijgebouw van zijn estate zijn zijn schilderijen te bewonderen. Hoewel minder groots, kan de tuin van Chartwell gerust wedijveren met andere kasteeltuinen.

Er is de omwalde rozentuin van lady Churchill, de in lage struiken gehulde vijverpartijen waar Winston verpozing zocht, het grasveld waar de familie croquet speelde en tenslotte de moestuin. Al deze hoekjes zijn verbonden met verrassende paadjes en verborgen trapjes. Onder aan een breed uitdeinende glooiing rust een grote vijver.

Down House Nog dichter bij de Londense agglomeratie staat de residentie van een ander groot man. Natuurwetenschapper Charles Darwin kocht in 1842 Down House in het gelijknamige dorpje Downe. Hij bracht er de laatste 40 j van zijn leven door met zijn vrouw, zijn 10 kinderen en 10 dienstboden.

Parslow de butler vertelde hierover: “ Hij was een zeer sociale aardige man, vol pret en grapjes, een goede echtgenoot, een goede vader en een uitstekend werkgever. Soms kwam hij me roepen om een partijtje poolbiljart te spelen.”

Dank zij foto’s van Darwins zoon Leonard is English Heritage erin geslaagd om het gelijkvloers en de tuin  in hun staat van 1876 te herstellen. In zijn study schreef Darwin zijn meesterwerk On the origin of species in 1859, meer dan 20 jaar na zijn studiereis aan de boord van de Beagle.

Op de eerste verdieping is staat trouwens een replica van Darwins hut in het schip dat 5 jaar lang rondvoer langs de kusten van Zuid-Amerika, Afrika en Australië. Na zijn terugkeer begon hij te sukkelen met zijn gezondheid.

Tot zijn dood bleef hij geregeld last hebben van maagpijnen, hartkloppingen en zweren. Toch bleef hij naarstig doorwerken aan allerlei experimenten met dieren, aan de classificatie van meegebrachte soorten en aan de publicatie van zijn wetenschappelijke bevindingen.

Die wezen allemaal in de richting van de evolutieleer, een opvatting dat de veelheid aan soorten ontstond door mutatie en natuurlijke selectie (survival of the fittest) en niet door een gerichte scheppingsdaad. Ook buiten in de tuin volgde Darwin bijvoorbeeld de voortplanting van regenwormen en van de 80 duiven in zijn volière.

English Heritage deed er 5 jaar over om de tuin in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. In de tuinserre  was hij gefascineerd door vleesetende planten, orchideeën en klimplanten. Zelfs bloemperkjes ontsnapten niet aan zijn doorgedreven drang om steeds weer bewijzen te zoeken voor zijn evolutieleer.

Langs Darent River

Country Parks in Engeland kun je best vergelijken met onze provinciedomeinen. Ook in Kent zijn ze meestal  ingericht als wandelpark met tal van educatieve accenten voor kinderen.

Lullingstone Park aan de Darent kreeg onlangs een fonkelnieuw bezoekerscentrum. Tussen de vele folders over de natuur in de riviervallei vindt je er ook een handig plannetje met drie bewegwijzerde wandelingen.

Wij kozen voor de Lullingstone Loop, een gemakkelijke wandeling van 6,4 km langs de grenzen van het park. Het pad volgt eerst de oever van de Darentrivier en komt voorbij Lullingstone Castle .

Het bakstenen poortgebouw (1497) aan de ingang van het kasteeldomein oogt een stuk monumentaler dan het achterliggende manor house.

Alleen groepen kunnen het kasteel bezoeken. Verder op de wandeling kom je wel aan je trekken met een bezoek aan de Lullingstone Roman Villa.

De blootgelegde fundamenten van deze Romeinse villa uit de eerste eeuw na Christus kregen recent een permanente overkapping.

Dé blikvangers zijn twee prachtige mozaiekvloeren en een vroegkristelijke huiskapel uit de vierde eeuw toen de Romeinse kolonisatie op zijn laatste benen liep. Het vervolg van de trip verloopt langs de rand van een mooigolvend golfterrein om via een bospartij te eindigen in het visitor centre.

Ward Van Loock

Portaalwebsite Kent: www.visitkent.co.uk

Lullingstone Country Park, Kingfisher Bridge, Castle Road, Eynsford, Kent DA4 OJF, +44 (0)1322 86 5995, www.kent.gov.uk/kentcountryparks , van april tot eind oktober is het bezoekerscentrum open van 10 tot 17, het domein is altijd open

Lullingstone Roman Villa, Lullingstone Lane, Eynsford, Kent – DA4 0JA  +44(0)1322 863467,  www.english-heritage.org.uk  van april tot eind september alle dagen open van 10 tot 18u

Knole House, Sevenoaks, Kent TN15 0RP, +44(0)1732 450608, www.nationaltrust.org.uk van april tot begin oktober alle dagen open van 10.30 tot 17u, ma gesl

Chartwell, Mapleton Road, Westerham, Kent TN16 1PS, +44(0)1732 868381, www.nationaltrust.org.uk van half maart tot eind oktober open van 11 tot 17, ma en di gesl

Down House, Luxted Road, Downe, Kent BR6 7JT +44 (0)1689 859 119, www.english-heritage.org.uk van april tot eind oktober open van woe tot zo ts 11 en 17; in juli en augustus alle dagen open van 11 tot 17. De tuinen zijnl vanaf 10u open.