Colleville-sur-Mer: Blood on the beach
De godganse nacht heeft het geregend en het is pas na het eerder late ontbijt dat de hemel stilaan opentrekt.
We rijden met de fiets naar het Amerikaanse Militair Kerkhof van Colleville-sur-Mer en we zijn duidelijk niet de enigen die het idee hebben opgevat om vandaag de uitgestrekte dodenakker te bezoeken.
Een lange file van autobussen, militaire voertuigen en gewone personenwagens geraken slechts met mondjesmaat vooruit. Gelukkig kunnen wij met onze fietsen overal tussen en door al is het wel uitkijken geblazen.
Het moet bijna twee decennia geleden zijn dat ik hier een eerste keer was. Het kerkhof met zijn schitterende ligging aan zee en strand (Bloody Omaha) had toen een zeer grote indruk op mij gemaakt. Het wordt me echter vrijwel onmiddellijk duidelijk dat – wil je genieten van de serene uitstraling van dit prachtige kerkhof – je beter niet op hoogdagen als deze langs komt.
Gisteren (D-day) heeft hier een grote ceremonie plaatsgehad en ook voor vandaag is er blijkbaar nog een grote herdenking voorzien. Op de immense grasvlakte tussen de graven in, ligt een gigantisch brede en honderden meters lange rode loper waarop stoelen staan neergezet. En overal staan stellingen en podia voor de geluidsinstallaties.
Een massa volk is hier op de been al zal die massa – te oordelen aan de hoeveelheid lege stoelen die hier staan – gisteren nog vele malen groter zijn geweest. Het is trouwens pas wanneer ik terug thuis ben dat ik op de televisie merk dat de presidenten Trump en Macron hier op D-Day zijn komen speechen. Vandaar het niet te overziene aantal stoelen …
De organisatie is volop bezig alle aanwezige korpsen hun plaatsen aan te duiden op het plein vóór het eigenlijke podium.
Een bonte verzameling van korpsen, muziekkapellen en koren “from all over America” neemt zijn plaats in. Wat opvalt is dat heel wat jonge highschool studenten de grote plas zijn overgestoken om hier aanwezig te kunnen zijn.
Bloody Omaha maakt duidelijk nog steeds deel uit van hun vaderlandse geschiedenislessen. Geen wonder trouwens. De Amerikaanse verliezen waren hier enorm en de heldenmoed nog groter.
Zo’n slordige 2000 Yankees (zo zegt althans een stem door de microfoon) zijn hier aanwezig en dit los van het gewone Amerikaanse publiek dat met de hand op de borst naar zijn volkslied luistert. Wanneer ook de Marseillaise heeft weerklonken, wordt er gespeecht. Liever dan te blijven luisteren, gaan wij tussen de vele, vele hagelwitte kruisen slenteren.
Liefst 9387 gesneuvelden hebben hier hun laatste rustplaats gevonden. In de verte zie ik een groepje soldaten verbroederen. Als ik met mijn camera op hen inzoom, ontdek ik dat het Cambodja-en Libanon-veteranen zijn. Zou het kunnen dat een bezoek als dit voor hen een soort van “therapie” is ? En waarom is de streek hier eigenlijk zo overdadig overspoeld met re-enactors ? Wie zijn die mensen eigenlijk ?
De file richting begraafplaats is nog steeds erg groot wanneer wij terugkeren naar onze camper. Ter hoogte van het vrij recente Overlord Museum dat gewijd is aan de Invasie door de geallieerden tot aan de bevrijding van Parijs, staat tijdelijk een tent opgesteld waarin een tentoonstelling van miniatuur oorlogsscènes is ingericht. De scènes zijn – ik geef het toe – werkelijk schitterend in beeld gebracht en best ook leerzaam.
Zijn mannen écht als kleine kinderen die graag een keertje soldaatje spelen ? Of zit er méér achter. Sinds ik zopas nog die Cambodja-veteranen heb gezien, begin ik daar eerlijk gezegd wat aan te twijfelen.
Morgen zullen we in Bretteville-l’Orgueilleuse van op de eerste rij de vreugdevolle optocht van de bevrijders zien met in hun zog de dankbare burgers anno 1944. Iemand moest de waanzin stoppen, iemand moest die wrede agressor een halt toeroepen.
We zullen zwaaien, applaudisseren en dankbaar zijn.
Maar eerst zullen we nog een stormachtige nacht doorstaan. En die – zo zullen we ’s anderendaags merken – zal veel bomen vellen en velden vol graan en vlas neerslaan. Een zeeman zal vermist raken.
R.I.P. man van de zee – R.I.P gesneuvelde helden “from all over America”
Wij vertrekken morgen naar de landing beaches. We verkiezen inderdaad de meer rustige en serene periode. Elk jaar leg ik een bloemetje neer bij ‘mijn’ Amerikaanse soldaat op het kerkhof. Want wij mogen nooit vergeten….
Toen ik er was, herinnerde ik mij plots jouw briefverhaal van een tijdje geleden. Jammer dat ik toen niet op het net kon om even zijn naam op te zoeken. Had hem anders ook een bezoekje gebracht.
Fijne reis !