DE WOESTIJN VAN JUDEA DEEL 2: HERODION
Voor we weer op de brommer stappen smeer ik nog wat extra zonnecrème op mijn krijtwitte benen en inmiddels verbrande nek. Eenmaal terug in de bewoonde wereld stoppen we langs de kant van de drukke weg voor een stevige shoarma. En dan is het tijd voor de volgende attractie, een door mensenhanden opgehoogde heuvel in de vorm van een borst met een woestijnfort op de top: Herodion.
De kunstmatige heuvel lijkt op de pudding die mijn grootmoeder serveerde door een grote koffietas om te draaien en ik kan hem met het blote oog zien vanop mijn balkon in Bethlehem. Herodes wilde vanuit het naar hem genoemde paleizencomplex echter Jeruzalem kunnen zien. Toen dat niet bleek te lukken gaf hij bevel om de heuvel nog hoger te maken. Maar waarom liet hij zijn zomerpaleis optrekken aan de rand van de woestijn, ver van alle waterbronnen? Dat kwam omdat zijn moeder op deze plek uit de wagen viel toen ze op de vlucht waren voor de zoveelste opstand in Jeruzalem.
Herodes dacht dat ze dood was en wilde zichzelf van kant maken, maar dat bleek niet nodig. Sterker nog: kort daarna behaalde hij op dezelfde plaats een belangrijke militaire overwinning. En dus vond Herodes de Bouwer, koning der Joden, het een prima idee om hier te gaan wonen en begraven te worden.
‘Mother, how many woman did father have?’ vraagt het meisje in de introductiefilm die we te zien krijgen aan de entree van Herodion. Herodes had veel vrouwen, tien of twaalf zelfs. De Senaat in Rome had hem weliswaar benoemd tot koning van Judea; de Joden konden hem niet rieken of zien aangezien Herodes noch zijn ouders Joods waren – en dus trouwde hij onder andere met een Joodse vrouw. De haat van zijn onderdanen bleef maar duren en Herodes werd paranoïde.
Hij liet zijn eerste vrouw, verschillende leden van zijn schoonfamilie en drie zonen terechtstellen. ‘Je kunt beter Herodes’ varken zijn, dan zijn zoon’ liet Augustus, de grote baas in Rome, zich ontvallen. En zodra Herodes op latere leeftijd vernam dat Jezus, de nieuwe koning der Joden, in Bethlehem geboren was, zou hij opdracht gegeven hebben om alle kleine jongetjes te laten vermoorden.
Abood en ik wandelen langs een slingerweg naar de top van de heuvel, het hoogste punt in de Woestijn van Judea, en genieten boven van een 360-graden zicht over de prachtige omgeving. Dat zicht wordt ontsierd door Tekoa, één van de 42 illegale nederzettingen die Bethlehem omsingelen. Recent gebouwde wijken van Joodse settlers zijn te herkennen aan de Europees aandoende huizen zonder watertank op het rode dak (Israël beheert het water uit de Palestijnse gebieden en de militair beschermde kolonies komen niets te kort), mooi parallel gebouwd in rechte straten op de top van een heuvel.
Herodion is één van Nationale Parken van Israël, dat zich ontfermt over alle opgravingen en de vondsten overbrengt naar het Israël Museum in Jeruzalem – uiteraard tot groot ongenoegen van de Palestijnen, die op geen enkele manier betrokken worden bij dit proces. Het paradepaardje van alle recente opgravingen was de ontdekking van het graf van Herodes door een bekende archeoloog van de Hebreeuwse Universiteit, die uitgebreid geëerd wordt in het eerder vermelde introductiefilmpje. Andere archeologen trekken de vondst van het graf van Herodes zwaar in twijfel, ondermeer omdat de tombe (volgens sommige archeologen is het niet eens een tombe) veel te bescheiden zou zijn. Van die twijfels valt in het filmpje niets te merken.
Herodes woonde met zijn familie boven, on top of the hill, waar hij kon genieten van een jetset-leventje. Via een zes kilometer lang aquaduct werd water vanuit de Salomon-vijvers in Bethlehem omhoog gestuwd tot in het badhuis. In de vier torens van zeven verdiepen hoog had Herodes een banketzaal en extravagante luxeappartementen laten bouwen en aan de noordkant privé-vertrekken met een brede deuropening naar zijn eigen Romeins theater met 650 zitplaatsen.
Door tunnels in de berg wandelen we langs cisternen weer naar beneden. In het lager gelegen gedeelte zien we de restanten van twee enorme paleizen en een zwembad ter grootte van bijna drie olympische baden. Kortom, een zeer excentriek vastgoedproject van 2.000 jaar oud.