Nergens op aarde zijn natuur en spiritualiteit zo met elkaar verweven als in India. Hier worden vuur en lucht, bergen en rivieren als goden vereerd.

Een van de machtigste van deze natuurgoden is de Ganges, de rivier is een watergodin, zij zegent het veelvuldige noord India op duizend en één manieren.

Zij geeft vorm en leven aan een land dat zonder haar verdord zou zijn. Ze voedt de vele miljoenen mensen die op haar oevers wonen, met offergaven bekennen zij hun erkentelijkheid.

Overal rondom voltrekt zich de grote cyclus van leven, dood en wedergeboorte, in een eindeloze herhaling. De Ganges verbindt de natuur en de geestelijke wereld, ze is Indiaas levensrivier.

Ergens in de Himalaya op ruim 6000 meter hoogte in het noorden van India ontspringt de mythische rivier de Ganges, meer dan 2500 km verder mondt de Ganges uit in de golf van Bengalen.

Ik neem u mee op een tocht langs deze legendarische rivier, de bakermat van één van de oudste beschavingen ter wereld.

Voor zo een 800 miljoen Hindoes is de Ganga Mata, onze moeder Ganges, zoals ze haar noemen, de heiligste rivier van India.

In de Hindoes hun ogen is de rivier een godin, de godin Ganga, de mythe wil dat ze uit de hemel is neergedaald en dat de God Shiva haar met zijn haar heeft opgevangen en de woeste golven van de mooie Ganges zo tot bedaren heeft gebracht.

Vele kleine rivieren in de bergen hebben nog een lange tocht voor de boeg voor ze zich een heel eind lager in de Ganges storten, ze bruisen van leven.

Elke dag zoeken miljoenen liters smeltwater zich een weg naar de vlakte, maar de rust wordt verstoord. Vlakten en valleien geraken geleidelijk aan overbevolkt, de druk stijgt continue.

Dorpelingen gebruiken elk beekje dat uit de bergen komt om hun terrassen op de steile hellingen te bevloeien. Ze zetten de akkertjes onder water en planten er rijst aan, die oogsten ze dan in het najaar.

Deze intensieve landbouw is maar mogelijk dank zij de gigantische hoeveelheden smeltwater uit de bergen.

De voorspelbare en overvloedige toevoer van water is een groot geschenk van de Ganges aan noord India, zonder dat water zou de streek gewoon een woestijn zijn.

Geen wonder dat ze dit geschenk hier al duizenden jaren als een zegen van de berggoden zien en dat ze de rivier zelf aanbidden als een godin die over natuurlijke krachten beschikt.

Elke samenvloeiing van de bergrivieren wordt prayag genoemd en is een heilige plek voor de Hindoes. Het belangrijkste samenvloeiingspunt ligt in Devprayag, in de zomer komen pelgrims van over heel India hier een ritueel bad nemen, in de winter door de sterke stroming is het er levensgevaarlijk.

Devprayag is om nog een andere reden bijzonder, de rivieren die hier samenkomen zijn alleen onder hun plaatselijke naam bekend, de Alaknandi en de Bagirathi, maar iets verderop heet de verenigde rivier voor het eerst officieel Ganga.

Voorbij Devprayag begint het karakter van de rivier te veranderen, de stroomversnellingen liggen nu verder uiteen en de stukken er tussenin zijn dieper en kalmer.

Op de oevers verschijnen de eerste grote steden. In Rishikesh loopt een 120 meter lange voetgangersbrug over de Ganges.

De brug verwerkt elke dag duizenden passanten, de chaos op de brug schept allerlei kansen, de makaken weten hoe ze er munt kunnen uit slaan, niets ontgaat ze, het zijn kleine dieven en vingervlug proberen ze elke voorbijganger te bestelen, een zalig tafereeltje.

Rishikesh is een eeuwenoud spiritueel centrum. Op deze gezegende plaats zouden wijzen uit de oudheid hebben gemediteerd. Vandaag vindt je er beroemde Ashrams, yogacentra waar mensen uit de gehele wereld les krijgen in de oude Indiase kennissystemen.

Elke avond zijn er dankceremonies op de oevers van de Ganges, Aartie genoemd, men zingt er, offert er, bidt er en dankt de Heilige rivier, wij doen mee, is het een ingetogen dienst die heel veel indruk op mij gemaakt heeft.

Maar net nu het levensritme op de oevers begint te versnellen begint de rivier te vertragen, het verval wordt kleiner en de Ganges en haar zijrivieren beginnen hun tocht door een almaar breder wordende vallei.

Haridwar is één van de 7 Heilige plaatsen van India, van over het subcontinent stromen de Hindoe pelgrims hier toe om hun riviergoden te vieren en te aanbidden.

Elke avond verzamelen ook hier de gelovigen zich op de ghats, voor de Aartie, een lichtceremonie ter ere van Ganga, wij maken ook hier de gebedsdiensten mee, wat een belevenis.

In zekere zin is Haridwar de plek waar de Ganges echt begint, in haar bovenloop is ze een allegaartje van talloze onbestemde rivieren en haar bronnen zijn gehuld in mythes en mysterie, pas in Haridwar zijn de woeste bergstromen verenigd in die ene grote machtige stroom die past bij haar goddelijke status.

De Ganges komt nu in een heel andere wereld, een wereld waar de mens centraal staat, en waar haar heilig water steden moeten schoonmaken, akkers bevloeien en lichaam en geest voeden van meer dan een half miljard mensen.