Herfst in de Veluwe, een culinair kleurenpalet, is één van de nieuwe weekenduitstappen van Reizen Lauwers. Wij konden mee dankzij onze gespaarde punten op Evenaar.tv.

Uitvalsbasis voor deze driedaagse was het Bergse Bossen Hotel in Driebergen. En dat ligt niet echt in de Veluwe, maar in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Dit park paalt wel gedeeltelijk aan de Veluwe en het landschap is vrijwel identiek: uitgestrekte beukenbossen en heidevelden maar ook zandheuvels en grote plassen water.

In dit uitgestrekt natuurgebied bevinden zich pittoreske stadjes met een rijk verleden.

Wijk bij Duurstede is er één van. Door en langs Duurstede stromen vier waterwegen: de Nederrijn, de Kromme Rijn, de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal. Wijk bij Duurstede was in de vroege middeleeuwen de grootste handelsstad van West-Europa en kreeg stadsrechten in 1300.
Uit die periode stamt de donjon, vroeger onderdeel van het kasteel Duurstede.

Het stadje was destijds volledig ommuurd en de molen Rijn en Lek fungeerde als één van de stadspoorten. In Wijk bij Duurstede had men het hoog in de bol want de toren van hun Grote Kerk zou hoger worden dan de Utrechtse domtoren, met zijn 112 meter de hoogste van Nederland. Maar alleen het onderste deel van de toren werd gebouwd en dan was het geld op.

Belgenmop

Terug op de bus zetten we koers naar Amersfoort. Onderweg houden we halt aan het Belgenmonument.

Het heeft wat van een Belgenmop: dit monument midden een weids  park is het grootste monument van Nederland. Belgische militairen bouwden het uit erkentelijkheid voor de opvang van militairen tijdens de eerste wereldoorlog.

Nederland was neutraal tijdens de eerste wereldoorlog en soldaten die naar Nederland vluchtten, werden aan de grens ontwapend en geïnterneerd. Dat gebeurde niet in de beste omstandigheden: overbevolking, barakken zonder verwarming en een rattenplaag. Officieren hadden het beter: zij verbleven in pensions, hadden meer bewegingsvrijheid en konden zelfs hun familie laten overkomen.

Pas na een opstand in één van die kampen met doden en gewonden verbeterden de leefomstandigheden. Toch besloten Belgische officieren in 1916 een monument te bouwen als erkentelijkheid voor de genoten gastvrijheid.

Het werd een gebouwencomplex in de kenmerkende stijl van toen met bas-reliëfs die de vlucht van de Belgen naar Nederland uitbeelden en de verschrikkingen van de oorlog. Omdat het na de eerste wereldoorlog niet boterde tussen Nederland en België, werd het monument pas in 1938 door koning Leopold III en koningin Wilhelmina ingehuldigd.

Mirakel

Amersfoort is met 155.000 inwoners een vrij grote stad. Maar het historisch centrum heeft haar middeleeuws karakter behouden. Het middeleeuwse centrum kon je binnen via de imposante Koppelpoort uit de 15^e eeuw aan de Eem.

De Koppelpoort moest Amersfoort niet alleen tegen indringers beschermen maar ook tegen het water van de rivier dat bij hoogtij vanuit de toenmalige Zuiderzee werd opgestuwd.

Het middeleeuws karakter van Amersfoort kan je nog het beste zien bij Muurhuizen. Op die plaats bevond zich vroeger de binnenste omwalling.
Als gevolg van de economische groei breidde Amersfoort zich snel uit en was een nieuwe stadsmuur nodig.

De oude werd afgebroken en met dit materiaal werden huizen gebouwd die exact de lijn van de afgebroken stadsmuur volgden, vandaar de naam Muurhuizen. Die middeleeuwse huizen zijn grotendeels bewaard gebleven: trapgevels, af en toe een toren zoals de Dieventoren.

‘Ik zit hier onschuldig’ kraste Janus Michaelszoon in 1723 in de wand  van zijn cel in de Dieventoren. Zijn noodkreet kan je in de Dieventoren nog altijd lezen. In de Dieventoren zaten van 1434 tot 1889 vermeende dieven en moordenaars opgesloten.

Boven de stad torent de Onze-Lieve-Vrouwetoren, met zijn 98 meter een baken in de stad. Die toren, zonder kerk, kwam er na een mirakel.
In 1444 was een eenvoudige boerendochter op weg naar het klooster waar ze zou intreden. Zoals het die tijd gebruikelijk was, had ook zij een Mariabeeldje bij. Maar ze vond het eenvoudig beeldje te lelijk om bij te zetten in de kloosterkerk en gooide het in een gracht.

Een dienstmeid zag het beeldje op het water drijven en nam het mee naar huis. De kaarsen die ze ervoor liet branden, bleven branden. Zij vertelde het aan haar biechtvader die het beeldje meenam naar de Mariakapel. Het werd een bedevaartsoord. In het mirakelboek werden meer dan 600 mirakels opgetekend die aan het beeldje werden toegeschreven.

Om al die pelgrims de weg te tonen, werd de Onze-Lieve-Vrouwetoren gebouwd. De Onze-Lieve-Vrouwetoren is ook letterlijk een middelpunt. Aan de voet van de toren bevindt zich het kadastraal nulpunt van Nederland. Het duidt het exacte middelpunt van Nederland aan.

Net buiten de muren van de middeleeuwse binnenstad toont Amersfoort haar moderne kant. Op het Eemplein toont kunsthal KAdE (Kunst aan de Eem) kunst, architectuur en design. Over kunst gesproken: in Amersfoort staat ook het geboortehuis van kunstschilder Piet Mondriaan, grondlegger van de abstracte kunst.

Terug in het hotel wacht ons een driegangenmenu want deze driedaagse heeft ook een culinair tintje.