Omdat ik er geen flauw idee van heb waar het woord “textielbaron” precies vandaan komt, fantaseer ik er maar wat op los. Zou het kunnen dat – hoewel het gros van de adel al lang verarmd is waardoor het mensen van het Marc Coucke-genre zijn die hun vervallen kastelen kopen en restaureren – de stand der edelen nog steeds wordt geassocieerd met rijkdom ?

Zou dat de reden zijn waarom een succesvolle zakenman (zeker tijdens de twintigste eeuw) de allures van een edelman krijgt en door het “plebs” dan maar gezien wordt als een nieuw soort adel ? Een textielbaron bijvoorbeeld ?

En wat past er beter bij zo’n nieuwbakken baron dan een modern kasteel ? Villa Cavrois in Croix (Roubaix) is zo’n modern kasteel. De opdrachtgever, de textielindustrieel Paul Cavrois, zag het in ieder geval groots toen hij in 1929 de architect van Belgische origine, Robert Mallet-Stevens onder de arm nam en hem de opdracht gaf een gezinswoning voor hem te ontwerpen.

De architect,  een vooraanstaande figuur van de modernistische stroming, kreeg carte blanche voor het ontwerp van deze avant-gardistische “woning”.

De villa werd voltooid in 1932 en vormt als het ware het visitekaartje van Mallet-Stevens vermits hij niet alleen de villa mocht ontwerpen maar ook het meubilair, de decoratie én de tuin.

Voor zijn tijd moet dit een super geavanceerde woning zijn geweest met een systeem van centrale verwarming om U tegen te zeggen. Met grote raampartijen die ik eerlijk gezegd niet graag zou lappen. Met ventilatie, lift, telefoon, radio, indirecte sfeerverlichting.

Met warm, koud én ontkalkt water in de keuken. Een villa met zwembad en overal balkons en terrassen. Kortom … pure luxe waar het gros van de mensheid in die dagen zelfs niet eens van kon dromen. Een optrekje om van onder de indruk te komen. Leuk om eens door te dwalen en makkelijk om aan de 10.000 dagelijkse stappen op de teller te geraken alleen al door van de ouderlijke slaapkamer naar pakweg de patatten in de kelder te wandelen.

De inkomsthal

Het moet zijn dat geen van de kinderen van het echtpaar Cavrois, het echter zag zitten om een villa van deze omvang tot de hunne te maken. Toen de vrouw des huizes in 1985 stierf, werd in ieder geval de boel verkocht aan een vastgoedmaatschappij die uit was op verkaveling van het park. Ondanks de klassering van de villa als historisch monument liet de maatschappij plunderaars hun gang gaan.

Uiteindelijk kocht de Franse staat de eigendom en liet de boel in zijn oorspronkelijke staat restaureren zodat het grote publiek na twaalf jaar van intensieve restauratiewerken de villa en tuin sinds 2015 kan bezoeken. Het meubilair werd destijds verkocht maar ook die inboedel werd door de staat deels gerecupereerd. Wat je te zien krijgt, zijn dus wel degelijk de originele stukken.

Ik kan me voorstellen dat een bezoek aan de villa vooral op het to-do-lijstje staat van studenten in de architectuur niet alleen omdat het ontwerp ervan uitermate interessant is maar ook omdat in de enorme kelderverdieping tekst en uitleg wordt gegeven over hoe de bouw en de restauratie is verlopen. In de immense voormalige wijnkelder doen de gemetselde wijnrekken nu dienst als kijkkasten voor de gebruikte materialen.

Maar ook voor wie gewoonweg van huizen kijken houdt, is dit bezoek een echte aanrader.

De hal-salon

Ik geniet in ieder geval volop en val van de ene verbazing in de andere. Wat een rijkdom ! Niet dat de villa een overladen indruk geeft. Bijlange niet ! Het zijn haar afmetingen, de enorme ruimtes, de lange gangen, de gebruikte materialen, de dubbele keuken die eerder op een laboratorium dan op een keuken lijkt.

De slaapkamers met fraai ingebouwd meubilair, het chique boudoir van madame, de niet te tellen badkamers waarvan die van het echtpaar alle andere naar de kroon stijgt.

De keuken lijkt wel een laboratorium

De bijkeuken

De eetkamer van de ouders

De eetkamer van de kinderen

Het bureau van de textielbaron

De rookkamer

De traphallen

De slaapkamer van de ouders

Het boudoir van madame

De badkamer van de ouders

Wie zich zo’n villa kan veroorloven moet wel steenrijk zijn. Geen wonder dat je – als je in zo’n optrekje woont – algauw de status van “baron” verwerft. Geen wonder ook dat de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog het als hun verblijf opeisten.

En zeggen dat de doorsnee Fransman zijn huis het liefste liet verkommeren om zodoende minder belast te worden. (Zie : https://evenaar.tv/reisverhalen/2019/04/de-kunst-en-koers-van-roubaix/)

Praktische informatie :
Villa Cavrois
60 avenue John Fitzgerald Kennedy
59170 Croix

Let op : vergis je niet bij het instellen van je gps. Roubaix heeft namelijk een Avenue John Kennedy dus geef zeker Croix in en niet Roubaix zoals wij deden.